ХХБ нь мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх тухай Монгол улсын хууль, олон улсын болон дотоодын зохицуулагч байгууллагуудын дүрэм журам, зөвлөмж, стандартыг үйл ажиллагаандаа мөрдөж ажилладаг бөгөөд тэдгээрт нийцүүлэн мөнгө угаахтай тэмцэх банкны хяналтын дотоод хөтөлбөр, бодлого, журмыг боловсруулж гаргасан байдаг.
Банкны мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх бодлого, журам нь Харилцагчийг таньж мэдэх үйл ажиллагаа, Данс гүйлгээнд тавих тусгайлсан хяналт, Санхүүгийн хориг арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, корреспондент банк, санхүүгийн байгууллагатай харилцах харилцаа, сургалт мэдээлэл болон мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх үйл ажиллагааг эрсдэлд суурилсан хэлбэрээр хэрэгжүүлэх эрсдэлийн үнэлгээний талаарх зохицуулалтуудыг нарийвчлан тусгасан байдаг.
Аюулгүй, тогтвортой бөгөөд хууль, журамд нийцсэн үйл ажиллагаа эрхлэх нь Худалдаа, хөгжлийн банкны нэн тэргүүний зорилгуудын нэг үргэлж байсаар ирсэн. Банк нь харилцагчийг таньж мэдэх ажиллагаа болон гүйлгээний тусгайлсан хяналтыг үр дүнтэй хэрэгжүүлснээрээ санхүүгийн системийг мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх болон бусад санхүүгийн гэмт хэрэгт ашиглагдахаас хамгаалж цаашлаад нийгмийн болон харилцагчийнхаа аюулгүй байх нөхцөлийг бүрдүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулж байна гэж үздэг.
Хууль бус хөрөнгийн хөдөлгөөн нь тус улс, орны санхүүгийн зах зээлийн тогтвортой болоод үнэн байдлыг гэмтээж, санхүүгийн зах зээлийн тогтвортой байдалд нөлөөлж, тус улсыг олон улсын түвшинд хүрч ажиллах байдалд заналхийлж байдаг.
Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэх гэмт хэрэг нь олон улсын хэмжээнд анхаарах шаардлагатай асуудал болсон тул үндэсний хэмжээнд тус үйл ажиллагааг хуульчлахаас гадна, санхүүгийн системийг мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэх үйл ажиллагаанд өртөхөөс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байдаг.
Эдгээр санхүүгийн гэмт хэргүүд нь нийгэмд бүхлээр нь нөлөөлж чадахуйц ба тэдгээрийг зогсоох нь ганцхан банк дангаараа хийж чадах зүйл биш билээ. Иймд банк нь эдгээр гэмт хэргүүдийг илрүүлэх, тэдгээртэй тэмцэх хүрээнд өөр бусад дотоодын болоод олон улсын банк, санхүүгийн, хууль хэрэгжүүлэгч, сахиулах эрх бүхий байгууллагуудтай хамтран ажилладаг.
Харилцагчийг таньж мэдэх ажиллагаа (ХТМА) нь найдвартай болоод шаардлага хангасан банкийг бий болгох анхны алхам юм. ХТМА нь банк нь зөвхөн найдвартай, хууль ёсны болох нь баталгаажсан иргэн болон байгууллагуудад үйлчилгээ үзүүлж, хамтран ажиллаж байгааг илэрхийлнэ.
Харилцагчийг таньж мэдэх ажиллагаанд харилцагчийг болон түүний гүйлгээг олон улсын хориг жагсаалтыг эсрэг шүүх, харилцагчийн мэдээллийг шинэчлэх, гүйлгээг тусгайлан хянах, сэжигтэй гүйлгээг мэдээлэх, харилцагчаас нэмэлт тодруулга, харилцагчийн үйлдэл, гүйлгээтэй холбоотой баримт, материал авах зэрэг орно.
Худалдаа, хөгжлийн банк нь үйл ажиллагаа явуулж буй зах зээл бүртээ холбогдох хууль, тогтоомж, дүрэм журам, ёс зүйн хэм хэмжээг дагаж мөрдөх замаар нэр хүндээ хадгалахыг эрмэлзэж ирсэн. Банкны бүхий л ажилтан, албан тушаалтнууд холбогдох хууль тогтоомж, дүрэм журам болон стандарт, хэм хэмжээг дагаж мөрдөн ажилладаг ба удирдлага нь уг нийцлийг хангаж өгөх тал дээр хариуцлага хүлээж байдаг.
Худалдаа, хөгжлийн банкны Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь банкны комплайнсын эрсдэлийг удирдах ажлыг хариуцах ба бизнесийн нэгжүүдийн удирдлагууд нэгж доторх комплайнсын эрсдэлийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх ажлыг тус тус хариуцаж байдаг. Тусгайлсан комплайнсын нэгжийн банкны удирдлагын комплайнсын эрсдэлийн удирдлагыг хэрэгжүүлэх ажлыг дэмжиж ажиллана.
Худалдаа, хөгжлийн банк нь банкны газар, нэгжүүдийг үр дүнтэй комплайнсын эрсдэлийн удирдлагыг хэрэгжүүлэхэд туслах зорилгоор банкны комплайнсын бодлого болон журмыг батлуулсан байдаг ба тус бодлого журам нь ISO 37301:2021 стандартыг удирдлага болгон боловсруулагдаж, Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга баталсан байдаг.
Бодлого, журамд комплайнсын эрсдэл болон Төлөөлөн удирдах зөвлөл, Гүйцэтгэх удирдлага, газар, хэлтсүүд, ажилтнууд болон комплайнсын мэргэжилтнүүдийн комплайнсын эрсдэлийг удирдахад оролцох үүрэг, оролцоог нарийвчлан тодорхойлж, тусгаж өгсөн.
Худалдаа, хөгжлийн банк нь өөрийн үйл ажиллагаагаа мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэх санхүүгийн гэмт хэрэгт өртөхөөс сэргийлэх хүрээнд Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх бодлого, журам, холбогдох хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж ажилладаг. Энэхүү бодлого, журам нь Монгол улсын Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх болон Үй олноор хөнөөх зэвсэг дэлгэрүүлэх болон терроризмтой тэмцэх тухай хууль, Монголбанкны Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхээс урьдчилан сэргийлэх журам, Олон улсын санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх байгууллага Financial Action Task Force буюу FATF-ийн зөвлөмж, Америкийн Нэгдсэн улс болон Европын холбооны стандарттай нийцсэн байдаг.
Мөнгө угаах болон терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх талаар мэдэгдэл
Санхүүгийн гэмт хэрэг гэдэг нь өмчийн эсрэг тусгайлан үйлдсэн гэмт хэргийг хэлнэ. Энэ төрлийн гэмт хэргүүд үргэлж гэмт хэрэгтний хувийн ашиг сонирхлын үүднээс үйлдэгддэг бөгөөд үүнд холбогдсон эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг хууль бусаар хөрвүүлэх явдал юм. Санхүүгийн гэмт хэрэг нь янз бүрийн хэлбэрээр тохиолдож болдог. Санхүүгийн салбарт тулгардаг хамгийн нийтлэг гэмт хэргүүдийн зарим нь мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэх, Олон улсын хориг арга хэмжээг зөрчих, авлига хээл хахууль,залилан мэхлэх, татвараас зайлсхийх, бусдын эд хөрөнгийг завших, хуурамчаар үйлдэх, хулгайлах гэмт хэрэг юм.
Мөнгө угаах гэж юу вэ?
Гэмт хэрэг үйлдэж олсон хөрөнгө, мөнгө, орлого гэдгийг мэдсээр байж түүнийг авсан, эзэмшсэн, ашигласныг, эсхүл түүний хууль бус эх үүсвэрийг нь нуун далдлах, эсхүл бодит шинж чанар, эх үүсвэр, байршил, захиран зарцуулах арга, эзэмшигч, эд хөрөнгийн эрхийг нуун далдалсныг ойлгоно.
Терроризмыг санхүүжүүлэх гэж юу вэ?
Террорист этгээд, террорист үйлдэл, үйл ажиллагаанд зарцуулагдахад шууд болон шууд бусаар эд хөрөнгө хуримтлуулсан, өөрчилсөн, шилжүүлсэн, зарцуулсныг ойлгоно.
Гэмт хэргийн хохирогч болохоос сэргийлэх зөвлөмжүүд:
Мэдээллийн аюулгүй байдал нь мэдээллийн эрсдэлийг бууруулах замаар мэдээллийг хамгаалах практик үйл ажиллагаа юм. Үүнд мэдээлэлд хууль бусаар хандалт хийх, ашиглах, задруулах, тасалдуулах, устгах, өөрчлөхөөс урьдчилан сэргийлэх багтсан байдаг. Хамгаалалттай мэдээлэл нь биет болон биет бус хэлбэрээр байж болно. Мэдээллийн аюулгүй байдлын үндсэн чиглэл бол мэдээллийн нууцлал, бүрэн бүтэн байдал, хүртээмжтэй байдлыг тэнцвэртэй хамгаалах явдал.
Мэдээллийн аюулгүй байдлаа хэрхэн хангах талаар зөвлөмжүүд:
Банк, олон улсын “Wolfsberg group”-ээс санхүүгийн байгууллагуудын корреспондент харилцаанд зориулан гаргасан асуулга болон АНУ-ын “US Patriot Act”, “US FATCA” зэрэг хууль, тогтоомжуудыг дагаж мөрдөж ажилладаг.
АНУ болон дэлхийн өнцөг булан бүрд террорист үйлдлийг таслан зогсоох, шийтгэх, хууль сахиулах байгууллагын мөрдөн байцаах хэрэгслийг сайжруулах болон бусад зорилгоор хэрэгжүүлэх хууль.
Вольфсберг групп нь дэлхийн арван гурван банкны нэгдэл бөгөөд санхүүгийн гэмт хэргийн эрсдэлийн менежментийн тогтолцоо, удирдамжийг боловсруулах, тэр дундаа харилцагчаа таних, мөнгө угаах, терроризмыг санхүүжүүлэхтэй тэмцэх бодлогыг боловсруулахад чиглэгддэг.
FATCA буюу АНУ-ын иргэн, хуулийн этгээдийн гадаад дах дансны талаар мэдээллийг Холбооны татварын төв байгууллагад саадгүй гаргаж өгөх тухай хуулийг банк, санхүүгийн байгууллагууд дагаж, мөрдөх үүрэгтэй байдаг бөгөөд ХХБ нь уг FATCA хуулийг хэрэгжүүлэгч юм.
